DNS Hataları ve Sorun Giderme Rehberi: En Yaygın 10 Problem ve Çözümü

{“content”: “

Giriş

Bir siteye girmek istiyorsun, adresi doğru yazdın ama karşına bir hata sayfası çıkıyor: DNSPROBEFINISHEDNXDOMAIN, DNS server not responding ya da sadece \”sunucu IP adresi bulunamadı\”. İşte tam bu noktada devreye dns hataları ve doğru dns sorun giderme adımları giriyor. Bu rehberde, en yaygın 10 DNS problemini tek tek ele alıp, pratik ve uygulanabilir dns problem çözümü yöntemlerine odaklanacağız.

İster sistem yöneticisi ol, ister web sitesi sahibi, ister sadece interneti aktif kullanan biri; temel dns ayarları ve dns troubleshooting mantığını bilmek hem zaman kazandırır hem de gereksiz panikten kurtarır. Hadi gel, adım adım DNS dünyasında neler ters gidebilir ve bunları nasıl düzeltebiliriz birlikte bakalım.

DNS Nedir? Kısaca Mantığı

DNS (Domain Name System), internete bağlanırken neredeyse her saniye kullandığımız ama çoğu zaman fark etmediğimiz görünmez bir telefon rehberi gibidir. Tarayıcıya yazdığın alanadi.com, DNS sayesinde gerçek IP adresine çevrilir ve seni doğru sunucuya yönlendirir. İşte bu çeviri adımında bir şeyler bozulursa, karşımıza çeşitli dns hataları çıkar.

DNS Nasıl Çalışır?

Özet akış şöyle:

Tarayıcı, alan adının IP adresini sorar.

Önce cihazın yerel önbelleğine bakılır.

Orada yoksa, modem/routernın DNS ayarlarına göre ISP (internet servis sağlayıcı) DNS sunucusuna istek gider.

Gerekirse kök ve yetkili DNS sunucuları sırasıyla devreye girer.

Sonuç bulunduğunda IP adresi dönüş yapılır ve site açılır.

Bu zincirin herhangi bir halkasında sorun çıkarsa, kullanıcı tarafında \”site açılmıyor\” olarak görünen, teknik tarafta ise farklı kodlara ve mesajlara sahip dns hataları ortaya çıkar.

DNS Hataları için Temel DNS Sorun Giderme Adımları

Detaylara geçmeden önce, neredeyse tüm dns troubleshooting süreçlerinde kullanabileceğin birkaç temel adımı netleştirelim:

Cihazı yeniden başlatmak (evet, klişe ama çoğu zaman işe yarıyor).

Modem/routernı yeniden başlatmak.

DNS önbelleğini temizlemek (flush DNS).

Geçici olarak farklı DNS sunucuları kullanmak (Google, Cloudflare vb.).

VPN, proxy, güvenlik duvarı ve antivirüs ayarlarını kontrol etmek.

Şimdi gel, en yaygın 10 dns hatası için pratik dns problem çözümü adımlarına geçelim.

En Yaygın 10 DNS Hatası ve Çözümü

1. DNS Önbelleği (Cache) Bozulması

Tarayıcı ve işletim sistemi, sık ziyaret ettiğin sitelerin DNS kayıtlarını önbelleğe alır. Bu hız kazandırır ama bazen eski ya da bozuk kayıtlar yüzünden dns hataları oluşur. Özellikle site yeni sunucuya taşındıysa bu sık görülür.

Belirtiler

Senin cihazında site açılmazken, başkasında sorunsuz açılması.

Farklı tarayıcıda çalışıp, kullandığın tarayıcıda çalışmaması.

Farklı ağ (örneğin mobil internet) üzerinden sorunsuz açılması.

Çözüm Adımları

Tarayıcı önbelleğini temizle: Geçmiş, çerezler ve önbelleği temizle.

İşletim sistemi DNS önbelleğini temizle:

Windows: Komut İstemi'ni yönetici olarak aç ve ipconfig /flushdns komutunu çalıştır.

macOS: Terminalde sürüme göre sudo dscacheutil -flushcache; sudo killall -HUP mDNSResponder.

Linux: Kullanılan dağıtıma ve servise göre systemd-resolve –flush-caches veya ilgili komut.

Modemi kapatıp 10-15 saniye bekleyip tekrar aç.

Bu basit adımlar, birçok dns sorun giderme sürecinde ilk denenmesi gerekenlerdir.

2. DNSPROBEFINISHEDNXDOMAIN Hatası

Bu hata, tarayıcının alan adının IP adresini bulamadığını, yani \”böyle bir domain yok\” sonucuyla karşılaştığını gösterir. Ama pratikte sebep her zaman alan adının gerçekten olmaması değildir; yanlış dns ayarları veya geçici sorunlar da bu hatayı tetikleyebilir.

Olası Nedenler

Alan adı gerçekten kayıtlı değil veya süresi dolmuş.
Yerel DNS önbelleği bozuk.
Yanlış DNS sunucusu kullanımı.
Hosts dosyasında hatalı bir kayıt bulunması.

DNS Problem Çözümü Adımları

Alan adını kontrol et: Bir WHOIS servisinden domainin kayıtlı ve aktif olduğundan emin ol.
Farklı cihaz ve ağda test et: Aynı siteyi telefonundan mobil veriyle açmayı dene. Açılıyorsa sorun sende, açılmıyorsa genel bir sorun olabilir.
DNS önbelleğini temizle: İlk maddede anlattığımız flush DNS adımlarını uygula.
DNS sunucularını değiştir:
- Google DNS: 8.8.8.8 ve 8.8.4.4
- Cloudflare DNS: 1.1.1.1 ve 1.0.0.1
Bu adresleri işletim sistemi ağ ayarlarından veya router üzerinden tanımlayabilirsin.
Hosts dosyasını kontrol et: Özellikle geliştiriciler için önemli. Windows veya macOS/Linux hosts dosyasında ilgili alan adının yanlış IP’ye yönlendirilmediğinden emin ol.

Bu adımlar, dns troubleshooting sürecinde en sık karşılaşılan NXDOMAIN hatalarının büyük çoğunluğunu çözer.

3. DNS Server Not Responding Hatası

Bu hata, cihazının tanımlı DNS sunucusuna ulaşamadığını veya ondan cevap alamadığını gösterir. Yani ortada bir DNS var ama yanıt vermiyor ya da sana ulaşmıyor.

Olası Nedenler

ISP kaynaklı geçici DNS sorunu.
Yanlış veya çalışmayan DNS adresleri tanımlanmış olması.
Güvenlik duvarı veya antivirüsün DNS trafiğini engellemesi.
VPN veya proxy ayarlarının çakışması.

DNS Sorun Giderme Adımları

Modemi ve bilgisayarı yeniden başlat: Basit ama etkili.
DNS adresini otomatik almayı dene: Ağ ayarlarından DNS seçeneğini \”Otomatik (DHCP)\” olarak ayarla.
Manuel olarak güvenilir DNS ekle: Örneğin Cloudflare veya Google DNS.
Güvenlik yazılımlarını geçici kapat: Antivirüs ve firewall'u geçici devre dışı bırakıp tekrar dene.
VPN/proxy kapat: Eğer bağlıysan, bağlantıyı kesip normal ağ üzerinden dene.

Eğer bu adımlarla çözülmüyorsa, sorun ISP tarafında olabilir ve servis sağlayıcınla iletişime geçmen gerekebilir.

4. \”Sunucu IP Adresi Bulunamadı\” / DNS Adresi Bulunamadı

Türkçe hata mesajlarında sık gördüğümüz \”sunucu IP adresi bulunamadı\” veya \”DNS adresi bulunamadı\” uyarıları, genellikle adres çözümleme sırasında bir yerde aksama olduğunu gösterir.

Olası Nedenler

Yanlış yazılmış alan adı (basit ama yaygın).
Alan adının A kaydı tanımlı değil veya yanlış.
Alan adı yeni alındı ve DNS yayılımı (propagation) tamamlanmadı.
DNSSEC veya ek güvenlik ayarlarının hatalı yapılandırılması.

DNS Problem Çözümü

Alan adını tekrar kontrol et: Özellikle .com yerine .net yazma gibi ufak hatalar çok yaygın.
DNS yayılımını kontrol et: İnternetteki \”DNS propagation checker\” araçlarıyla farklı ülkelerdeki DNS durumunu incele.
DNS kayıtlarını doğrula: Eğer site sana aitse, domain panelindeki A, AAAA ve CNAME kayıtlarını kontrol et. IP adresinin doğru olduğundan emin ol.
DNSSEC ayarlarını incele: DNSSEC aktifse ve yanlış yapılandırılmışsa, geçici olarak kapatmayı veya kayıtları güncellemeyi deneyebilirsin.

Bu tarz dns hataları genellikle birkaç saatlik DNS yayılım süreci sonunda kendiliğinden de düzelir, ama kayıtlar yanlışsa mutlaka manuel müdahale gerekir.

5. DNS Yayılımı (Propagation) Kaynaklı Sorunlar

Alan adını yeni aldığında, nameserver değiştirdiğinde veya sunucu taşıdığında, tüm dünyadaki DNS sunucularının bu değişikliği öğrenmesi biraz zaman alır. Bu süre içinde bazı kullanıcılara eski sunucu, bazılarına yeni sunucu gösterilebilir.

Belirtiler

Aynı site, farklı cihazlarda farklı içerik gösteriyor.
Senin için site açılmazken, başka bir ülkedeki kullanıcı sorunsuz erişebiliyor.
Subdomain veya e-posta kayıtları farklı davranış sergiliyor.

DNS Sorun Giderme İpuçları

Sabırlı ol: Global DNS yayılım süresi genelde 4–24 saat, bazı durumlarda 48 saate kadar uzayabilir.
TTL değerlerini optimize et: Kritik geçişler öncesinde TTL değerlerini geçici olarak düşürmek, yayılım sürecini hızlandırır.
Geçici hosts çözümü: Geliştiriciler için, kendi cihazındaki hosts dosyasına yeni sunucu IP’sini girerek test ortamı oluşturabilirsin.
Eski ve yeni sunucuyu senkron tut: Taşıma sürecinde veri kaybını ve tutarsızlığı azaltmak için önemli.

DNS yayılımı, klasik anlamda bir \”hata\” olmasa da, dns troubleshooting süreçlerinde çok sık karıştırılan bir durumdur.

6. Yanlış DNS Kayıtları (A, CNAME, MX vb.)

Bir web sitesinin düzgün çalışması için sadece A kaydı yetmez. E-posta için MX, alt alan adları için CNAME, bazı servisler için TXT gibi kayıtlar da devreye girer. Yanlış girilmiş bir kayıt, kritik dns hatalarına yol açabilir.